Su soğutmalı kondenserin dizaynı ve uygulamasında, boru malzemesinin ısıl geçirgenliği, kullanılan suyun kirlenme katsayısı, kanatlı boru kullanıldığında kanat verimi, su devresinin basınç kaybı, soğutucu buharının soğutulmasının seviyesi gibi hususlar göz önünde bulundurulur.
Su soğutmalı kondenserler değişik şekillerde ve konstrüksiyonda yapılmakta olup genel tipleri şunlardır:
Dik tertipli boru - dış zarf tipi (shell and tube),
Yatık tertipli boru - dış zarf tipi (shell and tube),
Helisel serpantin - dış zarf tipi (dik ve yatık tipleri),
İç içe çift boru (double pipe) tipi.
Bunlardan hangi tipin kullanılacağı ısıl yük, soğutucu akışkan cinsi, soğutma suyu sıcaklığı, debi, basınç ve temizlik durumlarıyla, yer durumuna, soğutucu akışkan ve su devrelerinin servis bakım şartlarına göre değişebilir.
Dik Tertipli Boru - Dış Zarf Tipi Kondenserler
Özellikle yer gereksinimin az olması nedeniyle büyük kapasiteli amonyak kondenseri uygulamaları için tercih edilebilir. Ayrıca, su dağıtım şekli daha basit ve her tür su kaynağı (kule, şebeke, havuz, vb. gibi) ile kullanılabilir durumdadır. Sıvılaşan soğutucu akışkanı daha az bir yükseklik seviyesinde toplamak mümkündür. Su devresinin temizlenmesi basittir. Su basınç kayıpları daha düşük tutulabilir.
Dik tertipli boru dış zarf tipi kondenser.
Su, kondenserin üstünden dağıtılır, her borudan geçerek aşağı yüzeye akar. Bu tip kondenserler, normalde orta boy veya büyük boy amonyak tesislerinde kullanılır.
Avantajları, düşük bakım maliyeti ve çalışma sırasında borulara kolay ulaşılabilmesidir. Bu kondenser (su soğutmalı), dört tipin en düşük verimlisidir.
Uygulamada kullanılan ölçüler 40 ile 150 cm çap ve 3 ile 5 m yükseklik sınırları arasında olup su geçiş boruları genellikle dikişsiz, 2 inç çapta ve 20 ile 400 adet arasında değişmektedir.
Yatık Tertipli Boru - Dış Zarf Tipi Kondenserler
Çok genişkapasite sınırlarında yapılan ve uygulanan bu tip kondenserler bugün soğutma sahasında kullanılan, kondenser kapasitesi en yüksek kondenserdir denilebilir.
Genel tasarım şeklinde, soğutucu akışkan dış zarf tarafında ve su boru demetinin içinden geçecek şekilde tertiplenir. Bunun en açık nedeni, soğutucu tarafındaki film katsayısının su tarafına göre çok daha düşük olması ve bu nedenle soğutucu akışkan tarafında daha geniş ısı geçiş alanına ihtiyaç olmasıdır. Bunun sağlanabilmesi için boru demetini meydana getiren boruların dış yüzeyinde kanatçıklar oluşturulur. Bu kanatçıklar borunun kendi bünyesinden özel bir işlemle çıkarılabileceği gibi sonradan geçirme veya sarma suretiyle de yapılabilir.
Kondenser boruları, kondenser aynalarına makineto ile sıkılarak sızdırmazlık sağlanır. Kondenserler, tek aynalı olarak, Şekil 2.2’de görüldüğü gibi U tipi firkete borular kullanılarak yapılabildiği gibi (bu takdirde boruların su tarafı mekanik yöntemlerle temizlenemez) çift aynalı (düz borular kullanılarak ve her iki taraftan makineto çekilerek de yapılmaktadır. Bazı amonyaklı tip kondenserlerde boruların aynalara kaynaklı tespit edildiği de görülür.
Daha çok ticarî ve endüstriyel uygulamalar için tercih edilen yatık tertipli boru-dış zarf tipi su so ğutmalı kondenser 8 kW’ dan 1000 kW standart kapasitelerde ve üzerinde özel imalâtları yapılabilmektedir. Birim hacimlerindeki verimleri hava soğutmalı kondenserlere göre çok yüksektir. Ancak ilk yatırım, işletme maliyetleri ve bakım masrafları yüksektir.
Helisel Serpantin - Dış Zarf Tipi Kondenserler
Bir çelik dış zarfın içine yerleştirilmiş tek veya çok sayıdaki helisel boru serpantin devresi ve dış zarftan oluşur. Su, helisel serpantin içinden geçirilir. Soğutucu akışkan buharının yoğuşturulması dış zarf tarafında gerçekleştirilir. Dış zarf kaynaklı çelik imalât olup serpantin, bakır veya dikişsiz çelik borudan yapılır.
Bu tip kondenserler çoğunlukla küçük kapasiteli (5 kW ile 100 kW arasındaki) uygulamalar için kullanılmakta ve imalât kolaylığı sayesinde daha düşük maliyet seviyelerinde yapılabilmektedir. İşçilikleri, aynaların delinmesi, makineto çekilmesi gibi uygulamaları gerektirmez.
Çift Cidarlı (İç İçe Borulu Tip) Kondenserler
Daha ziyade küçük kapasiteler için ve paket tipi cihazlarda kullanıldığı görülen bu tür sulu kondenserler, hem klima hem de soğuk muhafaza uygulamalarında oldukça uzun zamandan beri kullanılmaktadır. Bu tür kondenserleri iki gruba ayırmak mümkündür: Serpantin tipi, Kolektörlü tip.Her iki türde de soğutucu buharının dış zarftan geçirilmesi, kondenserin hava ile temas eden d ış yüzeyinden de tabiî konveksiyon yoluyla ek bir soğutma için yararlanılması nedeniyle tercih edilmektedir. Ayrıca soğutma suyunun akış yönü ile soğutucu akışkanın akış yönü birbirine zıt olacak tarzda tertiplenmek suretiyle karşı (çapraz) akımlı ısı değiştirici durumu oluşturup böylece daha geniş bir sıcaklık farkı ile yapılması mümkün olur ki bu suretle daha küçük ve ekonomik bir kondenserin (ısı geçiş yüzeyinin) yeterli olması sağlanır. Bu tür kondenserler bazen hava soğutmalı kondenserlerle birlikte ve aşırı soğutma uygulamalarında kullanılır.
Serpantin Tipi Çift Cidarlı Kondenserler
İç içe iki borunun merkezlenmiş şekilde birleştirilip serpantin hâlinde sarılmasıyla elde edilmektedir. Uygulamanın gereğine göre serpantin, yuvarlak halka, düz boru veya diğer bir şekilde olabilir. Bu tip kondenserlerin yapıları itibarıyla mekanikî yoldan temizlenememesi önemli bir engel teşkil etmektedir.